Gizakia, gaur egungo Homo sapiens sapiens-a, edozein izaki bizidun bezala, antzina bizi izan ziren beste hominido edo "simio" taldeen eboluzioaren ondorioz sortutakoa da. Bizitzaren zuhaitzean gurekin arbaso komuna duen bizidun talde gertukoena txinpantzeak dira. Gizakiok, gaur egun, Homo generoko sapiens espezie bakarrez osaturiko bizidun taldea gara; txinpantzeena, aldiz, Pan generoko bi espeziez, paniscus eta troglodytes izenekoez osaturiko izaki taldea da.
 |
| Bonoboa Pan paniscus-a |
 |
| Inuit taldeko Homo sapiens-a |
 |
| Txinpantze arrunta Pan troglodytes-a |
Pan eta Homo (edo bere aurrekariak) banantzen diren bizitzaren zuhaitzeko adarkadura orain duela 7 milioi urte gertatu zen, Afrikan.
Duela 7 milioi urtetik gaur egunera arteko ibilbidea ikertzeko bi baliabide nagusi ditugu: froga paleontologiakoak, hots, fosilak, eta froga genetikoak, bizidunen arteko ahaidetasuna neurtzeko ADNaren erabilera, besteak beste.
Gizakiaren eboluzioari buruzko webgune asko eta oso interesgarriak badira interneten; horien artean ondorengo hauek nabarmenduko nituzke:
- Gizakia bilakatzen (Becoming Human) izenekoa, eta bertako gizakiaren aztarna fosilen denbora-lerroa.
- New Scientist-eko beste denbora-lerroa, honetan giza-eboluzioaren ezaugarri gehiago azaltzen dituena.
- Eta guztiz gomendagarria den Smithsoniam Museoaren Human Origins webgunea. Bertan, informazio zabala dago gaiari buruz, oso irudi erakargarriz eta aberatsez lagunduta.
- Giza eboluzioaren ebidentziak
- Giza eboluzioaren ikerketa
- Gizakien ezaugarriak
- Gizakiarekin zerikusia duten beste artikuluez gain: Flores-ko gizona, denbora-lerro digitala, giza fosilen bilduma digitala eta beste hainbat.
No comments:
Post a Comment